Hoewel het al weer jaren geleden is dat werd gestopt met castreren, blijft het ongewenste berengedrag nog steeds voor problemen zorgen. Het leidt op te veel varkenshouderijen tot onrust in de stal, verwondingen en kreupelheid.
Helaas is er geen allesomvattende maatregel die de agressiviteit en het springgedrag kan voorkomen. Wel zijn de omstandigheden bekend waaronder het berengedrag meer tot uiting komt. Op basis daarvan zijn er wel aanbevelingen om het berengedrag te verminderen
Rust en regelmaat
Belangrijke factoren om stress bij de dieren te voorkomen, zijn rust en regelmaat. Van stress is bekend dat het beren agressiever kan maken. Veranderingen in stalklimaat of voerrantsoen zijn bijvoorbeeld stressfactoren. Maar ook de wijze waarop de varkenshouder omgaat met zijn dieren beïnvloedt zeer sterk de hoeveelheid stress die een varken ervaart. Wij zien grote verschillen tussen bedrijven in de manier waarop varkens reageren op bezoeken in de stal. Er zijn bedrijven waar varkens veel rustiger en nieuwsgieriger op bezoekers reageren.
Gezondheid
Een zeer belangrijke factor in het ontstaan van berengedrag is de gezondheid. Een beer die zich niet goed voelt, vertoont eerder ongewenst gedrag. Maar een zieke beer wordt op zijn beurt ook weer sneller aangevallen door zijn mannelijke collega’s. Dat geldt zeker ook voor kreupele dieren. Het is daarom belangrijk zieke dieren zo snel mogelijk uit de stal te halen en naar de ziekenboeg te verplaatsen.
Verkeerd mestgedrag
Het blijkt dat de beren meer berengedrag vertonen in hokken met een verkeerd mestgedrag, waardoor er hokbevuiling optreedt. Dat kan te maken hebben met het slechtere stalklimaat dat door hokbevuiling wordt veroorzaakt. Maar een verkeerd stalklimaat kan op zichzelf ook een afwijkend mestgedrag veroorzaken.
Infectiedruk
Het mengen van dieren heeft niet alleen een negatief effect op de infectiedruk bij een groep varkens. Het leidt er ook toe dat de sociale rangorde opnieuw moet worden vastgesteld. Dat gaat altijd gepaard met rangordegevechten. Het bevechten van een goede plek in de rangorde is vooral mannenwerk. Gelten en borgen lijken het veroveren van een goede plek in de pikorde over het algemeen iets minder belangrijk te vinden.
Voorkom competitie
Elke vorm van competitie moeten worden voorkomen. Er moeten dus veel vreet- en drinkplaatsen zijn. Het is heel lastig om onderbouwd een norm aan te geven hoeveel vreet- en drinkplaatsen er moeten zijn. In het algemeen geldt: hoe meer hoe beter. Vooral omdat varkens liever tegelijk willen eten en drinken. Ook leidt het rantsoeneren van beren (als je dat uit voedingsoogpunt al zou willen) tot meer gevechten rond de voerbakken.
Goede hygiëne
Een goede hygiëne van de voer- en watervoorziening is voor beren erg belangrijk. Vooral vanuit de gedachte, zoals die bij het vorige punt is beschreven, dat beren niet geremd moeten worden in de opname van voer en water.
Aminozuurbehoefte
Beren moeten anders gevoerd worden. Dat is inmiddels bekend. Vooral hun aminozuurbehoefte is duidelijk anders dan die van borgen of gelten. Voer dat minder goed de behoeften van het varken dekt, kan aanleiding zijn voor het ontstaan van meer berengedrag.
Beren houden zonder problemen door ongewenst berengedrag is mogelijk. Dat blijkt uit onderzoek, maar ook in de praktijk. Maar dan moet op het varkensbedrijf wel alles tiptop in orde zijn. Bij een niet optimale situatie in voeding, drinkwater, huisvesting, stalklimaat en gezondheid is er meer kans op ongewenst gedrag bij beren.
Bron: Suvita
