Mycotoxines zijn giftige stofjes die door schimmels geproduceerd worden. Er zijn verschillende soorten toxines zoals bijvoorbeeld aflatoxine en zearalenon. De mycotoxines kunnen in meerdere klassen verdeeld worden. Exotoxines komen van externe bronnen terwijl de endotoxines intern in de kip ontstaan bij eiwitvertering. Wanneer mycotoxines in een laag gehalte voorkomen hoeft dit niet altijd schadelijk te zijn voor de kip.
Een hoog gehalte aan mycotoxines zorgt voor schade aan de mondholte van de kip. Hierdoor ontstaan zweertjes die meestal zichtbaar zijn op de speekselklieren (zwarte punten). Op de foto is de bek van een leghen te zien met een (redelijk grote) zweer. Soms wordt gesteld dat zwarte tongpunten ook duiden op de aanwezigheid van mycotoxines, echter is dit effect is niet bewezen. De zweren zorgen ervoor dat de leghen pijn heeft en minder voer opneemt, hierdoor kunnen darmproblemen ontstaan waardoor de conditie van de leghen achteruitgaat. Ook kunnen mycotoxines leiden tot groeivertraging, het ‘vette lever’ syndroom, een verminderde eischaalkwaliteit en een slechte karkaskwaliteit. Daarnaast hebben mycotoxines als bijeffect dat geneesmiddelen of vaccins minder goed werken.
Het letsel ontstaat nadat de kip in het water of voer mycotoxines opneemt. Beginnende plekjes in de bek zijn vaak al de indicator van mogelijke problemen in de toekomst zoals gewichts- of productieverlies. Door hier vroegtijdig bij te sturen met mycotoxinebinders is het mogelijk om deze problemen te voorkomen. Mycotoxines in het water ontstaan door fusarium-schimmels die in waterleidingen of in plassen in de uitloop voorkomen. Als pluimveehouder is het van belang om een biofilm te voorkomen, regelmatig waterleidingen te spoelen en tijdens de leegstand waterleidingen grondig schoon te maken. Mycotoxines in het voer komen vaak voor bij een nieuwe oogst na een natte zomer. Tijdens een nattere zomer is het risico op schimmels in de grondstoffen ook groter. Partijen grondstoffen worden onderzocht op de aanwezigheid van mycotoxines, echter niet elke mycotoxine kan tijdens het onderzoek opgespoord worden. Hierdoor kan het toch incidenteel voorkomen dat mycotoxines in het voer aanwezig zijn. Mochten de zweren in de bek van leghennen waargenomen worden dan is het mogelijk om toxinebinders aan het voer toe te voegen. Deze bestaan uit diverse kruiden zoals bijvoorbeeld mariadistel en klei mineralen zoals bentoniet.
Ook is het van belang om als pluimveehouder ervoor te zorgen dat schimmelgroei en aanwezigheid van mycotoxines in het voersysteem zo veel mogelijk voorkomen worden. Dit kan door het regelmatig schoonmaken van uw voersysteem en silo’s. Dit kan bijvoorbeeld door het toepassen van een silo-shot (let op: silo-shot is bij biologisch niet toegestaan) . Ook is het van belang dat u uw silo’s goed leeg laat lopen en ze ook nadat ze leeg zijn nog na te kloppen. Wanneer de bron van de mycotoxines weggenomen wordt (bijv. door het toevoegen van mycotoxinebinders of het schoonmaken van het watersysteem) zal het aantal zweren in de bek binnen enkele weken sterk afnemen.
Als pluimveehouder is het van belang om regelmatig de bekjes van de kip te controleren op de aanwezigheid van zwarte punten. Mocht u deze waarnemen, neem dan contact op met uw pluimveespecialist om gezamenlijk een oplossing te bepalen.
