”Meelwormen zijn ideaal voor ouderen en sporters”

“Prima jongen, ga het maar uitzoeken”, aldus zijn vader toen Rowin Batterink hem vertelde dat hij insecten wilde gaan kweken. “Tijdens mijn studie gezondheidsmanagement had ik al eens iets gelezen over insecten en hun hoge eiwitgehalte. Ik liep al langer met het idee rond om ze te gaan kweken”, vertelt Batterink, die ook een tijdje als zelfstandig hovenier werkte. Informatie vergaren viel echter nog niet mee. Een speciale opleiding bestaat niet. En andere kwekerijen stonden niet te popelen om hem wijzer te maken dan hij al was. “Dus ben ik wat gaan googlen en heb ik een vijfdaagse kennismakingscursus gevolgd”, vertelt Rowin Batterink die sinds 2015 met zijn ouders in een maatschap zit. Met het kweken van insecten wilde hij als beoogd opvolger een extra inkomstenbron aanboren om de toekomst van de bio-boerderij veilig te stellen.

Vissers
Nadat hij zich in de materie had verdiept, besloot hij om zich toe te gaan leggen op meelwormen, de larven van de meeltor. Sprinkhanen vielen uit praktisch oogpunt af. Batterink: “Die moeten elke dag vers gras hebben. Dat is lastig en erg arbeidsintensief. Het voordeel van meelwormen is dat daar een veel bredere markt voor bestaat. Meelwormen gaan vooral naar de diervoedingssector en als levend voer naar vissers.” Hij bouwde een nieuwe hal met speciale kweekcellen en ging in april 2020 van start. De eerste glaswormpjes werden ingekocht. Maar al snel besloot Batterink om zelf de torren, de moederdieren, te gaan kweken. “Je hebt dan alles in eigen hand en de lijnen zijn kort”, zegt hij.

Wortels
In de kweekcellen heerst een klimaat waarin de krioelende beestjes optimaal gedijen. In 5.000 gestapelde kratten groeien de minuscule wormpjes in acht weken tijd uit tot circa twee centimeter lange meelwormen. Klaar om de handel in te gaan. En ze gaan de hele wereld over. Batterink is nu een jaar bezig, maar leert naar eigen zeggen nog elke dag. “En dat zal de komende 15 jaar nog wel zo blijven”, klink het lachend. “Een voorbeeld? Meelwormen krijgen driemaal per week gehakselde wortels. Dat is vooral voor het vocht dat daarin zit. Maar die wortels zijn niet altijd hetzelfde qua samenstelling. Te veel vocht kan schimmel veroorzaken in de kratten met meelwormen. En dat moet je absoluut niet hebben.” Dat voeren van het wortelpulp gebeurt met de hand; 5000 kratten, driemaal per week.
Ook krijgen ze eenmaal per week meel. Al met al een flinke klus. “We zijn op zoek naar een oplossing om het voeren te automatiseren. Dat moet binnen een paar jaar wel gelukt zijn”, zegt Batterink.

De Valk Wekerom
Het speciale insectenmeel wordt geleverd door De Valk Wekerom. De coöperatie heeft al ruim 25 jaar ervaring met insectenvoer. Buitendienstmedewerker Jan van Hoef: “Aan het meel voor insecten worden heel andere eisen gesteld dan aan meel voor bijvoorbeeld pluimvee. Insecten leven namelijk in het voer. Dat is een heel andere omgeving dan meel dat in een bak wordt aangeboden. Zo mogen er absoluut geen harde bestanddelen, zoals grit in zitten.” Batterink vult aan: “Als dat namelijk in het voer voor huisdieren terechtkomt, heb je als insectenkweker een heel groot probleem.” Van Hoef: “Ik zeg wel eens gekscherend dat aan voer voor huisdieren hogere eisen worden gesteld dan aan het voedsel voor mensen.”

Menselijke consumptie

Vanwege de corona zag Batterink zich genoodzaakt de productie te halveren. Op moment van schrijven verlaat wekelijks circa 300 kilo
aan insecten de kwekerij. Zodra het virus de kop is ingedrukt moet het volgens de insectenkweker mogelijk zijn wekelijks zo’n 1.000 kilo te produceren. Daarmee schaart hij zich in ons land onder de vijf à tien kwekerijen die wekelijks 1.000 kilo of meer produceren. Batterink ziet de toekomst positief in. In delen van Azië, Afrika en Australië staan meelwormen al langer op het menu voor menselijke consumptie. En ook in Europa gaat de ontwikkeling voorzichtig die kant op. Zo heeft de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid onlangs meelwormen als eerste insect goedgekeurd als voedsel voor mensen. Een belangrijke stap in het toelatingsproces. Het is nu aan de commissie en de lidstaten om te beslissen over de definitieve toelating op de Europese markt.

Nootachtige smaak
Wat Batterink betreft kan het niet snel genoeg gaan. Hij ziet namelijk interessante toepassingsmogelijkheden. “Uit onderzoeken blijkt dat het eiwit in meelwormen voor een snel herstel van spieren zorgt. Dat maakt de meelwormen bijvoorbeeld ideaal voor ouderen en sporters. Waar ik naartoe wil is een product met meelwormen te maken voor menselijke consumptie. Meelwormen verwerkt in een soort poeder of pasta. Wanneer ik zelf voor het laatst een meelworm heb gegeten? Ik heb er pas nog een levend opgegeten. Dat was voor een filmpje . Ze hebben een nootachtige smaak.”

Feiten en cijfers
• Meelwormen zitten vol goede voedingsstoffen en bevatten veel aminozuren, eiwitten (60 à 70 %), vezels en vitamine B12.

• Het kweken van meelwormen vergt veel minder ruimte dan het houden van koeien, kippen of varkens.

• Meelwormen hebben relatief weinig voedsel nodig. Insecten zijn namelijk koudbloedig en hebben geen voedsel nodig om hun lichaam warm te houden.

• Insecten stoten minder broeikasgassen uit dan koeien en varkens.

• Ons land telt circa 50 insectenkwekerijen, groot en klein. Daaronder zijn vijf à tien kwekerijen die wekelijks van 1.000 tot 2.000 kilo produceren.

• Wereldwijd eten ruim 2 miljard mensen insecten, met name in Azië, Afrika en Australië.