OOK VARKENS HOUDEN VAN FRISSE LUCHT
Er is mij gevraagd een luchtig artikel te schrijven over het klimaat in varkensstallen. Luchtig en ventilatie zijn natuurlijk zaken die goed bij elkaar passen, maar waar toch een verschillende uitleg aan te geven is. In dit artikel wil ik graag nog eens het belang van goed ventileren benadrukken.
Sinds enige tijd krijg ik elke week de meetgegevens van een dertigtal bedrijven in mijn mailbox. Dit zijn de meetgegevens over continu metingen van temperatuur, CO2 (kooldioxide), NH3 (ammoniak) en luchtvochtigheid. Er zijn in dat opzicht grote verschillen tussen bedrijven. Er zijn bedrijven die veel te weinig ventileren en bedrijven die op de juiste wijze ventileren.
Fout
Bedrijven die ‘te veel’ ventileren komen we in Nederland eigenlijk niet meer tegen. Er zijn echter nog veel varkenshouders die bang zijn om meer te ventileren. Er wordt namelijk al jaren door veel adviseurs op gehamerd om niet te veel te ventileren. Maar wat is te veel? De algemene gezondheid van de varkens is al langere tijd steeds beter aan het worden, ook omdat ze op veel bedrijven meer ruimte gekregen hebben. Wat meer ventileren is dan alleen maar beter. Varkens gedijen beter bij lagere temperaturen. Vleesvarkens worden boven de 25°C afdelingstemperatuur al geremd in de voeropname en dus ook in de groei. Het is dus zaak om hier zo veel mogelijk onder te blijven. Dit lukt alleen door de temperatuurinstelling lager te zetten en de ventilatiehoeveelheid (minimum- en maximumventilatie) op het juiste niveau in te stellen. Een te lange bandbreedte zorgt ook voor een hogere afdelings- temperatuur. Een bandbreedte moet men zeker niet hoger dan 5°C instellen. Een verhoging van de nachttemperatuurinstelling is helemaal fout. De nachten moeten juist benut worden om de warmte uit de stal te krijgen.
Te warm
Dus durf te ventileren. Het afbouwen van de temperatuur of het verhogen van de ventilatie-instellingen dient altijd geleidelijk aan te gebeuren om de overgang voor de dieren niet te groot te maken. Of begin met nieuwe instellingen bij het opleggen van nieuwe dieren. Dit alles geldt niet alleen voor de vleesvarkens maar ook voor de gespeende biggen. Deze laatste worden ook vaak veel te warm gehouden. Vooral de zeugen, zowel in de drachtstal als in de kraamstal, hebben het snel te warm. Dit kan men ook zien aan een verhoogde ademhalingsfrequentie. In de drachtstal kan men in principe flink ventileren, echter in de kraamstal moet er altijd een compromis zijn met de jonge biggen.
Bij hoge buitentemperaturen valt het natuurlijk niet mee om de temperatuur in de stal laag te houden. Inmiddels zijn er al veel bedrijven die een koelsysteem aangelegd hebben. Nevelkoeling is een veel toegepast systeem dat betaalbaar is en voor veel afkoeling in de stal zorgt. Met een dergelijk systeem moet men niet minder gaan ventileren omdat anders een deel van de koeling juist weer verloren gaat. Ik raad bedrijven, die bang zijn om wat meer te gaan ventileren, altijd aan om als proef één of twee afdelingen anders in te stellen en te kijken of dit bevalt. Ook varkens houden van frisse lucht!
Door Peter van der Voorst, specialist klimaatbeheersing
