Bedrijfsreportage Oving: Het getok van een tevreden kip is zo prachtig

Ze zijn de vierde generatie op de boerderij in het Drentse Odoornerveen, Bert en Mariska Oving. Berts overgrootouders bouwden de boerderij in 1905 en begonnen er een eenvoudig gemengd bedrijf. Ze zouden zich nu ruim 100 jaar later de ogen uitwrijven. Alleen al bij het zien van een robot die trays met eieren stapelt.

Blanco ingestapt
De ouders van Bert Oving hadden een gemengd bedrijf met koeien en akkerbouw. Totdat ze gedwongen werden te investeren in een melktank en ligboxen.

Bert Oving: ‘Dat was de aanleiding om te stoppen met de koeien. Maar ja, alleen akkerbouw, daar moest wat naast worden gedaan. Alle mogelijkheden werden bekeken, zelfs een boerencamping. Mijn vader hielp in die tijd vaak een vriend die zo’n 6.000 kippen had. Dat leek ons wel wat naast de akkerbouw; een mooie spreiding van het werk. We bouwden een nieuwe stal en kregen in mei 1998 het eerste koppel van 8.000 kippen.’

‘Hoe ik het vak leerde? Ach, ik houd altijd het motto van mijn vader in gedachten: hoe minder je weet, des te beter ben je uit. Weet je, elk koppel is weer anders. We zijn er destijds blanco ingestapt en het eerste koppel ging direct al super.’ Enthousiast geworden door de goede resultaten werd besloten om in 2000 een tweede stal te bouwen. Daarmee kwam het totaal aantal kippen op 16.000. Drie jaar later werden beide stallen verlengd en geschikt gemaakt voor in totaal 25.000 leghennen.

Investeren
Om aan het Beter Leven 2 sterren keurmerk te voldoen, verrees er een overdekte uitloop, 25 procent van het staloppervlak. Tot het najaar van 2019 bleven ze volgens dat keurmerk produceren, daarna stopten ze ermee. Mariska: ‘Om aan de nieuwe richtlijnen te voldoen moesten we de overdekte uitloop vergroten. Dat betekende weer een flinke investering. En we hadden al de traditionele beunstal vervangen voor een modern volièresysteem en in 2018 een gebouw gerealiseerd voor de sortering en opslag van eieren en een hygiënesluis. Bovendien waren we getroffen door de fipronil-crisis, wat ons heel veel geld heeft gekost. Het vergroten van de overdekte uitloop konden we niet meer opbrengen.’

Bert: ‘We hebben het wel heel serieus overwogen en hadden zelfs de tekeningen al in huis. Maar kijk, als je het over dierenwelzijn hebt: onze kippen hebben het gewoon heel goed. In de stal, in de overdekte uitloop en in de vrije uitloop met bomen voor de schaduw. Wat ook meespeelt: je investeert dan om aan de nieuwe richtlijnen te voldoen. Maar wat worden straks de nieuwe richtlijnen? Dus eigenlijk investeer je zonder dat je daar zekerheid voor terugkrijgt.’

Fipronil
Het kwam al even aan de orde: de fipronil-crisis. Het is voor Bert en Mariska nog steeds een gevoelig onderwerp. Bert: ‘Ja, ik heb daar nog steeds last van. Het doet me eerlijk gezegd ook meer dan ik had verwacht. Waar ik de meeste moeite mee heb is dat gezonde dieren vergast moesten worden. Alleen omdat de overheid dat wilde.’ Mariska: ‘Kijk, als een kip vogelgriep heeft, is het heel wat anders. Die is ziek. Wat ik ook heel erg vond was dat de verantwoordelijkheid voor de afhandeling volledig bij ons werd neergelegd. Alles moesten we zelf regelen. Zelfs het inschakelen van het bedrijf dat de dieren vergaste. En we moesten zelf de stallen in om de dode kippen te rapen. In 2016 hebben we het bedrijf van Berts ouders overgenomen. Dat was een leuke gebeurtenis. Maar door die fipronil-crisis kwam daar een flinke smet op.’ Bert en Mariska zijn echter bepaald niet de types om bij de pakken neer te gaan zitten. Mariska: ‘Het mooie van ons werk is en blijft de kip zelf. Het getok van een tevreden kip, dat is zo’n prachtig geluid. Daar geniet ik echt van, hoe slecht ik me ook voel. Elisa, ons dochtertje, gaat de uitloop wel eens in. Alle kippen lopen dan achter haar aan. Dat is zo’n mooi gezicht. Ik sta elke ochtend aan de eierband te sorteren, zeven dagen per week 365 dagen per jaar. Mensen vragen me wel eens of dat niet geestdodend is. Zeker niet. Ik vind het heerlijk werk. En weet je, een ei is gewoon een prachtig product.’

Eierautomaat
Bovenin het nieuwe gebouw voor de sortering en opslag van de eieren is een kantine en een kantoorruimte. Beneden staat de trots van de  pluimveehouders zijn werk te doen. Een robot wacht keurig af totdat er vier trays zijn opgestapeld. Dan komt hij in beweging, pakt de trays op en zet deze voorzichtig op een pallet. ‘Voordien moesten we dit werk met ons tweeën doen. Dat was vooral lastig wanneer Bert druk was op het land. De robot neemt nu het werk van één persoon over’, vertelt Mariska.

De opdracht voor de volgende investering is net de deur uit: een eierautomaat. Die komt voor het huis te staan. Passanten kunnen er na inworp van geld, zelf de eieren uit pakken.De automaat komt in de plaats van het eierstalletje met een geldkistje waarin mensen geld kunnen doen. De laatste tijd worden eieren echter steeds vaker zonder betalen meegenomen. Vandaar de automaat. Naast de Gebroeders Van Beek leveren Bert en Mariska eieren aan supermarkten en horeca in de regio. Voor het  vergroten van de herkenbaarheid op het schap zijn ze bezig een eigen eierdoosje te ontwikkelen. Bert: ‘Het voordeel van rechtstreeks leveren aan de supermarkt is dat je zelf over de prijs onderhandelt.’